سنگ خورشید یا سان استون، حداقل در چند صد سال گذشته، شناخته شده بوده است. ذخایر سان استون، ابتدا توسط بومیان آمریکایی در ایالت اورگان کشف شده است و آنها این سنگها را به صورت گنجینه ای نگهداری و معامله مینمایند و حتی گاهی اوقات مرده های خود را با کیسه کوچکی از سنگ، دفن می کردند. ذخایر این سنگ،  در اوایل دهه 1800 در نزدیکی دریاچه بایکال روسیه، و همچنین در اواخر دهه 1800، در جنوب نروژ استخراج شده اند و هنوز هم برخی از آنها هنوز در این مناطق تولید میشوند.

اما در ایالات متحده آمریکا، استفاده از سنگ خورشید توسط گوهرتراشان و جواهرفروشان، در اوایل دهه 1900 معمول شد، بطوریکه در آن زمان کمپانی تیفانی، معادنی را در نزدیکی جامعه Plush ایالت اورگان ثبت کرد.
بدین ترتیب اولین معدن تجاری سان استون در آمریکا افتتاح، و جواهرات با تراش دامله و سریع(فست) از این سنگ را تولید کرد. بعدها کنگره آمریکا در سال 1987، بصورت رسمی سان استون اورگان را سنگ این ایالت نامید و با این شهرت، توجه جامعه گوهرتراشان نیز به این سنگ برانگیخته شد.

سان استون

سنگ‌خورشید در طیف وسیعی از رنگ ها نمایان میشود، که از بی رنگ شروع شده و تا زرد ، نارنجی و قرمز دامنه های مختلفی می یابد. رنگ این سنگ ها، تا حدود زیادی با فراوانی و اندازه صفحات کوچک مس درون سنگ، مشخص می شوند. بطوریکه این ذرات رنگ صورتی، یا مایل به قرمزی را به سنگ منتقل کرده اند. اما برخی از استثنا ها نیز به سنگ ها رنگ سبز پررنگ یا مایل به آبی بخشیده اند.
رنگ حتی می تواند در یک سنگ واحد متفاوت باشد بطوریکه بعضی از سنگ ها شیبی از غلظت رنگ به نمایش میگذارند. برخی از سان ‌استون‌های ویژه، دارای ویژگی چند رنگ نمایی میباشند، بطوریکه رنگ آنها بسته به جهت مشاهده، در یک یا سه رنگ متفاوت دیده میشود. در شکل زیر یک نمونه خاص از سان استون رنگین کمانی را مشاهده مینمایید.

سنگ خورشید

ارزش سنگ خورشید، با توجه به رنگ ، شفافیت و کیفیت آونتورسنسی آن تعیین خواهد شد. بطوریکه سنگهای بی رنگ و زرد، به طور معمول ارزانتر، و ارزش این سنگها در رنگهای صورتی ، نارنجی و قرمز افزایش می یابد. سان استونهایی با رنگ قرمز روشن و سبز و همچنین سنگ های دورنگ (bicolor) که زیبایی خاصی را دارند معمولا بالاترین قیمت ها را دارند. همچنین سنگهای شفاف با اونتورسنسی خوب ، جزو دسته هایی با قیمت ویژه خواهند بود. 
به طور کلی سنگ خورشید را تقریبا با هر مقدار بودجه ای تهییه نمود و حتی تراش‌های دامله کوچک با رنگ نارنجی دلپذیر و حرکات زیبا را می توان با قیمت کمتر از 50 دلار نیز خریداری کرد.

تراش جواهر